godło

STASZIC

XIV Liceum Ogólnokształcące

Sztandar Szkoły

Obecny sztandar XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica był w okresie międzywojennym szkolnym sztandarem Gimnazjum, a następnie Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Staszica. Ufundowany został w 1922 roku, a jego projektantem był ówczesny nauczyciel rysunków, profesor Feliks Roliński, znany artysta malarz, będący przez 40 lat, od roku 1922, również profesorem w Akademii Sztuk Pięknych.

Zdjęcie awersu sztandaru Zdjęcie rewersu sztandaru

Dzieje sztandaru do czasu wybuchu II wojny światowej nie różniły się niczym specjalnym od dziejów sztandarów innych warszawskich szkół średnich. Po Kampanii Wrześniowej 1939 roku i zajęciu Warszawy przez Niemców, wobec zamknięcia szkół średnich, sztandar został ukryty w podziemiach budynku szkolnego przy ul. Noakowskiego 6, a budynek został po pewnym czasie przeznaczony przez Niemców na szpital wojskowy.

W czasie Powstania Warszawskiego ulica Noakowskiego została opanowana przez powstańców i wraz z Politechniką Warszawską znalazła się na pierwszej linii frontu. Sztandar wydobyty z prawie pięcioletniego ukrycia, ze względu na widniejący na nim wizerunek białego orła na czerwonym tle, pełnił w czasie intensywnych na tym odcinku walk powstańczych rolę symbolu narodowego i znaku bojowego, uczestnicząc w ważniejszych wydarzeniach i uroczystościach powstańczych, jak odprawy wojskowe, nabożeństwa polowe, pogrzeby powstańców i Święto Żołnierza Polskiego 15 sierpnia.

Z chwilą kapitulacji Powstania jedna z sanitariuszek zdjęła sztandar z drzewca i przekazała go porucznikowi Armii Krajowej, Władysławowi Olejniczakowi, który dowodził jednym z oddziałów broniących ulicy Noakowskiego. Porucznik Olejniczak, będąc poważnie ranny pod koniec walk, przebywał w szpitalu powstańczym i wraz z innymi rannymi został wywieziony do obozu jenieckiego w Zeitheim w Saksonii, zabierając ze sobą sztandar.

Tam, w trudnych warunkach obozowej konspiracji, sztandar szkolny nadal pełnił swą zaszczytną służbę i był używany podczas różnych uroczystości organizowanych przez powstańców.

Po zakończeniu wojny por. Olejniczak powrócił do Warszawy wraz ze sztandarem i przez kilkanaście lat przechowywał go w swoim mieszkaniu. Dopiero gdy dowiedział się z prasy o pierwszym zjeździe wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Staszica odbytym w 1959 roku, wręczył sztandar wychowankom. Oficjalne przekazanie sztandaru, po poddaniu go niezbędnej konserwacji, odbyło się uroczyście podczas drugiego zjazdu wychowanków w 1964 roku, a towarzyszyło mu wielkie wzruszenie i radość wychowanków, z których większość była przekonana, że ich sztandar spalony został po Powstaniu przez Niemców wraz z gmachem szkolnym.

Ze względu na zlikwidowanie Liceum im. Staszica przez Ministra Oświaty w 1950 roku sztandar został przez wychowanków oddany pod opiekę Szkole Podstawowej im. Staszica znajdującej się w dawnym odbudowanym gmachu szkolnym, a po rozwiązaniu tej szkoły — przekazany do Muzeum Historycznego m st. Warszawy, gdzie mógł mieć zapewnione należyte warunki konserwacji.

Po 30 latach nieustających starań wychowanków o reaktywowanie Liceum im. Stanisława Staszica, gdy na fali przemian politycznych w Europie Środkowej i Wschodniej młodzież XIV Liceum Ogólnokształcącego im. K. Gottwalda podjęła starania o zmianę Patrona, wychowankowie Staszica zgłosili propozycję nadania XIV LO imienia Stanisława Staszica, po czym propozycja ta została zaakceptowana przez Dyrekcję i Grono Pedagogiczne oraz przyjęta w referendum uczniowskim.

Dnia 4 kwietnia 1990 roku Kurator Oświaty i Wychowania w Warszawie nadał XIV Liceum Ogólnokształcącemu imię Stanisława Staszica.

W Dniu Edukacji Narodowej, 13 października 1990 roku, nastąpiło oficjalne nadanie Liceum imienia nowego Patrona oraz przekazanie mu przez wychowanków szkolnego sztandaru.

I tak spełniły się słowa zamieszczone w wydanej w 1988 roku przez PIW monografii Szkoły:

... w razie urzeczywistnienia się ciągle żywych wśród wychowanków pragnień reaktywowania Liceum im. Stanisława Staszica — nasz sztandar, jako widomy znak łączności między dawnymi i nowymi laty, mógłby opuścić gościnne mury Muzeum Historycznego miasta stołecznego Warszawy i znaleźć się w Liceum, będącym kontynuacją dawnej Szkoły, wśród młodzieży, której przewodziłby nasz wielki Patron.